Wiele tytułów

Wiele tytułów

Ryszard Koziołek

WydawcaWydawnictwo Czarne
Miejsce wydaniaWołowiec
Rok wydania2019
EAN (ISBN)9788380499423
Opis w Katalogu Centralnym

“Wspomnianego październikowego dnia werdykt Akademii Szwedzkiej ogłosiła sekretarz nagrody Sara Danius: Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za rok 2016 otrzyma Bob Dylan. Został nagrodzony za stworzenie nowej ekspresji poetyckiej w obrębie wielkiej tradycji amerykańskiej pieśni”.

Wcale nie zawsze nazwiska, a tym bardziej twórczość laureatów Nagrody Nobla są powszechnie znane czytającej publiczności, nie mówiąc już o tych mieszkańcach globu, którzy książek nie czytają.

Tym razem było inaczej. Dylan jest żyjącą legendą nie tylko muzyki amerykańskiej, ale po prostu kultury światowej. I choć jego nazwisko pojawiało się na noblowskim stole już od lat dziewięćdziesiątych, to zaskoczenie było ogromne, a większa niż zazwyczaj rzesza odbiorców tej informacji błyskawicznie podzieliła się na walczące plemiona.

Nie, jak zawsze, na popierających i kwestionujących werdykt. Strony sporu koncentrowały się na pytaniu, czy piosenka jest literaturą, i to taką, która ogołocona ze śpiewu i muzyki (jako nagi tekst) może sprostać autonomicznej poezji. Czy pieśni Dylana mogą stać na tej samej półce, co Miłosz i szymborska?”

Czytajmy klasyków, by poznać przyszłość – nawołuje Ryszard Koziołek, pokazując, jak ważna dla przetrwania naszego gatunku jest zdolność rozumienia i komentowania literatury. Bo to właśnie literatura dostarcza nam narzędzi do wyobrażania sobie przyszłości, to ona pomaga nam odróżnić kłamstwo fikcji od kłamstwa, które podaje się za prawdę. Skomplikowane? Nie mniej niż fake newsy, medialne manipulacje i gąszcz wiadomości udostępnianych w internecie. Literatura w interpretacji Koziołka to nie martwy zapis, oceniany przez krytyków, opisywany przez literaturoznawców i przeznaczony do tego, by dręczyć młodzież szkloną. To spoglądanie w lustro kultury, specjalna odmiana edukacji obywatelskiej, której celem jest nie tylko rozumienie świata, ale też wytworzenie w sobie zdolności do wyrażania niezgody na to, co już jest i co może być.

Zbiór esejów o literaturze, kulturze, historii i sztuce to erudycyjna wyprawa szlakiem wielkich dzieł, bohaterów i kulturowych kontekstów. Jest tu Szekspirowski sonet jako sposób na bezradność, jest wywrócona do góry nogami Lalka, śmiejący się Camus i pytania o to, czego o Jezusie nie powiedzieli nam ewangeliści. Koziołek używa tekstów starożytnych do wyjaśniania zdarzeń jak najbardziej współczesnych, dlatego niech nie zdziwi czytelnika spotkanie w jednym zdaniu Harveya Weinsteina ze świętym Augustynem.

Publikacja współfinansowana przez Uniwersytet Śląski w Katowicach.